Zanim świeżo ścięte drewno stanie się meblem, elementem konstrukcyjnym czy innym produktem, musi przejść kilka etapów obróbki. Bardzo ważne są już magazynowanie i suszenie drewna, ponieważ jeśli na tym etapie pojawią się błędy, może dojść do uszkodzenia surowca i dużych strat finansowych. Jakie są więc dobre praktyki podczas obchodzenia się z drewnem?
Gdzie powinno się składować drewno?
Na dalszych etapach obróbki zastosowanie często znajduje linia do lakierowania UV, wykorzystywana do zabezpieczania powierzchni elementu drewnianego. Już na etapie magazynowania i suszenia trzeba jednak czuwać nad wilgotnością, ponieważ, gdy jest zbyt wysoka lub zbyt niska, może to poważnie zaszkodzić drewnu. Za prawidłową wartość uznaje się 15% wody. Warto pamiętać, że drewno ma właściwości higroskopijne, czyli pobiera wilgoć z powietrza. Jeśli wilgoci będzie za dużo, może dojść do wypaczenia materiału lub rozwoju mikroorganizmów. Szczególnie szkodliwa jest wysoka wilgotność przy niewielkim dostępie do powietrza, ponieważ w takich warunkach dochodzi do butwienia. Drewno staje się czarne i miękkie oraz narażone na rozwój grzybów, przez co nie nadaje się do użytku. Nie oznacza to, że bardzo suche otoczenie jest dla drewna najlepsze. Brak wilgoci może doprowadzić do pękania i łuszczenia. Szkodliwe są również wysoka temperatura i gwałtowne zmiany wilgotności, które zwiększają ryzyko biologicznej korozji drewna.
Żeby uniknąć strat, trzeba zadbać o odpowiednie warunki przechowywania. Sprawdzają się magazyny półotwarte i zamknięte (ogrzewane). Najważniejsze jest zapewnienie dobrej wentylacji oraz ochrony przed warunkami atmosferycznymi. Tarcicę można przechowywać również na sztaplach na wolnym powietrzu. Jeżeli wilgotność jest zbyt niska, surowiec drzewny warto regularnie zraszać, aby zapobiec pękaniu.
Metody suszenia drewna
W przemyśle drzewnym kładzie się duży nacisk na zwiększanie wydajności, dlatego stosuje się między innymi takie rozwiązania, jak centrum wiertarskie. Najbardziej czasochłonnym etapem obróbki zazwyczaj jest jednak suszenie. Najpopularniejszą metodą jest suszenie konwekcyjne, czyli z wykorzystaniem zjawiska unoszenia się ciepła. W grę wchodzą tutaj takie sposoby, jak:
- Suszenie na wolnym powietrzu,
- Suszarnie powietrzne i spalinowe bezgrzejnikowe,
- Suszenie za pomocą przegrzanej pary wodnej,
- Suszenie w cieczy.
Tradycyjnym rozwiązaniem jest suszenie na wolnym powietrzu, ale ta metoda nie należy do najszybszych. Trzeba pamiętać przede wszystkim o ochronie przed warunkami atmosferycznymi oraz grzybami i owadami. Szybszą metodą jest zastosowanie komory, w której dochodzi do wymiany powietrza. Wewnętrzna recyrkulacja powietrza pozwala zmniejszyć zużycie energii nawet o ⅓.
Metoda konwekcyjna jest najpopularniejsza, ale oczywiście nie jedyna, ponieważ zastosowanie znajdują również:
- Metoda stykowa – wykorzystuje się zjawisko wymiany ciepła między drewnem a ciałem stałym, które je nagrzewa.
- Suszenie przez promieniowanie – przekazywanie ciepła przez zdolność substancji do przekazywania ciepła przez promieniowanie.
- Suszenie prądem – do suszenia można stosować również prąd elektryczny, dzięki wykorzystywaniu pola elektrycznego do wywoływania strat dielektrycznych w izolatorach i półprzewodnikach, czyli drewnie, które słabo przewodzi prąd.
- Suszenie kombinowane – połączenie kilku metod, aby efektywnie suszyć drewno.
Jak obróbka zwiększa trwałość drewna i chroni je przed uszkodzeniami?
Po wysuszeniu drewna, podczas jego dalszej obróbki, stosuje się liczne sposoby, które nie tylko wpływają na wygląd produktu końcowego, ale też sprawiają, że jest bardziej odporny na uszkodzenia. Jednym z najpowszechniejszych jest lakierowanie, dlatego tak dużą popularnością cieszą się maszyny zapewniające dokładne pokrycie elementu drewnianego przy minimalnych stratach lakieru. Zastosowanie znajdują linie do lakierowania UV, których najważniejszymi elementami są walce lakiernicze. W skład linii wchodzą nie tylko nakładarki walcowe, ale też maszyny do szpachlowania, maszyny wcierające, szczotkująco-odpylające oraz tunele suszarnicze – skompletowanie takiej linii zapewnia wysoką jakość produktu i znacznie przyspiesza wykańczanie elementów drewnianych.
Szkodliwe czynniki, które mogą uszkodzić drewno podczas suszenia, nie znikają, kiedy surowiec drzewny staje się gotowym produktem. Elementy drewniane bardzo często wykorzystuje się na zewnątrz, gdzie są narażone na opady atmosferyczne, zmienne temperatury oraz działanie grzybów, pleśni i owadów. Lakierowanie sprawia, że drewno staje się znacznie bardziej odporne na tego typu uszkodzenia. Nie można również pomijać walorów estetycznych, ponieważ lakierowanie zmienia kolor drewna i sprawia, że słoje są bardziej widoczne. Powszechnie wykorzystuje się je w branży meblowej – pokrycie lakierem sprawia, że meble stają się bardziej odporne na zabrudzenia.
Drewno ma wiele zalet – jest naturalne, trwałe, zapewnia dobrą izolację termiczną i akustyczną. Nie zmienia to jednak faktu, że trzeba zadbać o ochronę przed szkodliwymi czynnikami oraz kontrolować warunki przechowywania, suszenia i obróbki.